Alderantzikatutako kopa baten itxura duen metalezko instrumentua, barruan duen mihi batez edo kanpoko mailuka baten bidez hots durunditsu eta iraunkorra ateratzen zaiona, kanpaia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
izond. Legeak edo moralak eragozten edo galarazten ez duena (izan aditzarekin, atributu gisa). Gure artean tabakoa erretzea zilegi da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) haizu, sori, baimendu (2) legezko (3) bidezko, zuzen (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es lÃcito, -a, legÃtimo, -a
fr permis, légal, -e ; légitime
en legitimate, licit
ja åˆæ³• (gÅhÅ)
Hala ere zilegi bekit paperean hustutzea neure barnean lekurik aurkitzen ez duen uholde hau. [Arrainak ura baino, Hasier Etxeberria (Elkar, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Neke edo akidura handia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. g.e.
[neke edo akidura handia] neke, ahidura Ipar., akidura Ipar., iraungidura Ipar., unadura Ipar., neketasun g.e., hagoadura Ipar. g.e., nekadura Ipar. g.e. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es agotamiento, cansancio, fatiga
fr grande fatigue, épuisement
en exhaustion, fatigue, tiredness
ja 疲労 (hirÅ)
Negarrez hasi banintz ere, nekez arinduko nuen barruko abaildura. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. BOT. Errosazeoen familiako zuhaitz kaduzifolioa, 30 m-rainokoa eta azal grisaxka eta leuna, hosto horzdun obatu edo luzangak, eta unbela eseritan dauden lore zuriak dituena. Bere fruituak gereziak dira. Arrunta da eskualde atlantikoan (Prunus avium). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[arrosaren familiako zuhaitza] gerezi, gerezitze Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es cerezo (Prunus avium)
fr cerisier
en cherry (tree)
ja 桜 (sakura)
Horra gereziondo goiz loratua, nexka maitemindua iduri, soineko xuri puntiladunez, nonahi lahar tartean trabatua! [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)
gereziondo (FlickrCC, swisscan)
LUR JO. Hondoa jo, behea jo, suntsitu, hondatu. 1970-72 bitartean lur jotzeraino jaitsia zen kobrearen prezioa. Lur jota egon. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) behea jo, hondoa jo, gainbeheratu, porrot egin, abaildu, unatu, kikildu, gogoa galdu, gogoa kendu, txepeldu, txulut egin, krak egin, erori, kale egin, kuku egin, leher egin, pikutara joan (2) hondatu, leher egin, suntsitu. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) tocar fondo, decaer; arruinarse (2) caer(se), derrumbar(se), desmoronarse (3) fatigarse, debilitarse (4) estar abatido, estar hecho polvo
fr (1) s’effondrer, s’écrouler, (2) se ruiner, déchoir (3) être épuisé ou crevé
en (1) to be depressed; to be discouraged/disheartened
ja è½ã¡è¾¼ã‚€ (ochikomu); è½èƒ†ã™ã‚‹ (rakutan suru)
Lur jo duen handikia, horra hor, kutunenek ere ezezagun; gora egin duen ezdeusak, berriz, etsaiak ditu bihurtzen lagun. [Hamlet, William Shakesperare / Juan Garzia (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. (Ipar.) Behaztopa, oztopoa. • MURTZI JO. Behaztopatu, oztopo egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Ipar. g.e.
[behaztopa, oztopoa] debeku, eragozgarri, eragozle, eragozpen, eragozpide, estropezu, galarazpen, oztopo, oztopobide, traba, trabagarri, behaztopa Ipar., behaztopagarri Ipar., faxeria Ipar., poxelu Ipar., baragailu Zub., enbarazu beh., behaztopa-harri jas., eragaitz jas., molestia Heg. beh., atzerabide g.e., atzeragarri g.e., atzerapen g.e., behaztopabide g.e., eragozketa g.e., baragarri Ipar. g.e., enpatxu Ipar. zah., harzaragarri Ipar. zah., trabu Ipar. zah., trebukagarri Ipar., destorbu Sort. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es obstáculo, estorbo, impedimento
fr trébuchement, obstacle, gêne
en obstacle, handicap, hindrance, impediment; nuisance
ja 障害物 (shÅgaibutsu); 迷惑 (meiwaku)
Murtzi jorik, mustupiletako bat hartu dut. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. Alferrik egoteko bizioa.
Sinonimoak: iz.
[alferkeria] alferkeria, alfertasun, alprojakeria Heg., baldankeria, lasaikeria, nagi, nagikeria, nagitasun, trapukeria, zabarkeria, laxokeria Ipar., totalkeria Ipar., nasaikeria Bizk., aroikeria zah., bagaitasun zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan:
es vagancia, holgazanerÃa, pereza
fr paresse, fainéantise, flemme
en laziness, idleness
ja æ€ æ…¢ (taiman)
Lanera bueltatzeko garaia heldu zitzaien. Mandrainkeria zein txarra zen gogoratzen zuten atseden hartzen zuten bakoitzean.
Reply