aiztur
Guraizeak, bereziki bi eskuez erabiltzen direnak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. Oreka. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: oreka (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es equilibrio, estabilidad
fr balance
en équilibre
Gazte-baldarkeriaz jokatu zuen bere aroarekiko eta, berak gaizki aholku emanik, sarritan behaztopak eta irakurlegoarekiko desarauak egin zituen, bere burua arriskatuz eta oldarka, ahoz eta idatziz, dendu on eta zuhurtziaren aurka. [Herioa Venezian, Thommas Mann /Xabier Mendiguren Bereziartu (Ibaizabal)]
interj. Norbaiti alde egin dezan agintzeko erabiltzen den hitza. Utikan hemendik! (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ospa, alde hemendik!, kanpora!, haize!, ut!, alde, kanpo!, ate, ken!, ken hemendik, tu, fa!, kaka (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es ¡largo!, ¡fuera!
fr dehors!
en get out!
“Maite zaitut” ere izan zitekeen, baina, ikusiak ikusi, lepoa jokatuko nuke “alde hemendik!” – edo “utikan!” – esateko premia larria izan zela tximinoa hizketan hasteko arrazoia. [Egonean doazen geziak, Joxerra Garzia (Alberdania, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
izond. Edozein huskeriagatik haserretzeko edo marmarka hasteko joera duena. Agure erretxina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: izond.
[triperrea] kakapirri, pirri Bizk., ipurterre beh., kakerre beh., prakerre beh., triperre beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
es quisquilloso, -a, cascarrabias, irritable
fr pointilleux, -euse ; grincheux, -euse ; irritable
en cantankerous; grouchy
Zaindaria gugana heldu zen: korsikar txiki erretxin bat zen, danbor nagusiarenen gisako biboteekin. [Goragalea, Jean Paul Sartre / Monika Etxebarria (Alberdania-Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Jeinua, iratxoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: jeinu, iratxo, gaueko (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es duende; fantasma, espÃritu
fr lutin, fantôme, esprit
en goblin, elf
Pirinioetako basoak hainbat izpiritu, jeinu eta jainÂkoren egoitza izan dira. Basoetan Euskal Herrian Iretxo, Iratxo, Ireltxu edo Irelu deitzen direnak bizi dira, eta badirudi hitz horiek iratze-tik (garoa esan nahi du) eraÂtorriak direla. Lamiak ere azaltzen dira basoetan. Comminges-ko Tantugou izenekoa eta Euskal Herriko Basajaun eta Basanderea ere basoetan bizi dira. Izpiritu gaiztoak ere badira ordea; Katalunian Garrotxa-ko menÂdietako emakumeek beldur dioten Esgarrapadones deitzen dena, adibidez. Dirudienez izaki gaizto horrek orbeletara zihoazen emakumeei erasotzen zien. [Zuhaitzak, gaiak.net]Â
(Ipar.) 1. adb. Zalantzan, duda-mudatan. Hinki-hanka egon. 2. iz. (pl.) Itzulinguruak. Hinki-hankarik gabe errazu garbiki.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) zalantzan, duda-mudatan, aiko-maiko, ezbaian (2) itzulinguru (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es en duda, vacilando, sin decidirse; rodeo, desviación, circunloquio, ambage
fr cinconlocution, détour; clopin-clopant, en boitant
en hesitating; beating about the bush
Atlantako Joko Olinpikoak iragan zirelarik, 1996an, agertu zen, dardaraka hinki hanka emeki ibiltzen, eskutan eramaten zuen tortxa olinpikoarekin piztu zuen kirol zelaiko su bizia. [Skyroom, Ramuntxo Etxeberri (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
(B) 1. iz. Kanpai txikia. 2. izond. Etengabe berriketari emana den pertsona; hitzontzia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) kanpai txiki, kanpaitxo, zintzarri, txintxarri, txirrin, txintxila, txintxirrin, ezkila txiki, arrantxo, txintxilin, txilintxa, arranbera (2) tintin, txilin-soinu, txilinots (3) hitzontzi, berritsu, berbontzi, kalakari, berriketazale (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
es campanilla; charlatán, -na
fr clochette; bavard, -e
en mini-bell; talkative
Segidan, ondoan zuen txilin bati eragin zion. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Reply